کتاب سال ایران یا به بیان درست‌تر کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، آیینی فراگیر و گسترده برای سنجش همه کتاب‌هایی است که در یک سال خورشیدی به چاپ رسیده‌اند و در پیشگاه مردم قرار گرفته‌اند.

به دلیل همین گستردگی و فراگیری دامنه گزینش، همیشه بسیاری از آثار که اتفاقاً از جایگاهی ستودنی برخوردارند اما به هر روی تاب هماوردی با یلان دانشور و پژوهشگر را ندارند، از گردونه بیرون می‌مانند.

فراتر از آوردگاه اصلی کتاب کشور، نمونه‌هایی چون کتاب سال های‌ موضوعی مانند طنز، شیدا (موسیقی)، دفاع مقدس، ولایت و …، همچنین کتاب سال های‌ صنفی مانند پزشکی، حوزه، دانشجویی و … یا حتی جوایز ادبی جنسیتی مانند جایزه پروین در ایران داشته ایم ولی هرگز کتاب سالی برپایه رده بندی سنی، به داوری نوقلمان نپرداخته است.

روشن است یک ورزشکار زیر ۲۰ سال که توانسته پیروزی‌های چشمگیری در رشته خود داشته باشد و سرآمد هم نسلان شود، در پیکار با ورزشکار سن بالاتر و لزوماً پر تجربه‌تر، شرایطی نابرابر دارد.

بر پایه همین نگرش، یک نویسنده تازه کار و نوپا در رویارویی با یک نویسنده کهنه‌کار و زبردست از توان پایین‌تری برای شانه به شانه‌شدن بهره مند است.

پس سزاوارانه می نمود تا برای شکوفایی نسل جوان قلم‌ به ‌دست کشور، برنامه ویژه ای فراهم آید.

پایه گذاری «جایزه ملی کتاب سال جوانان ایران» پاسخی به این نیاز همیشگی بود.

کتاب سال جوانان رویداد بزرگ فرهنگی برای گزینش برترین نویسندگان، مترجمان و پدیدآورندگان جوان – زیر ۲۹ سال – حوزه کتاب ایران است که وظیفه ‌دارد همه ساله به رصد بهترین آثار جوانان بپردازد.

آرمان این جایزه ملی، ارج گزاری جوانان شیفته دانش، پژوهش و آموزش ایران، همچنین بازنمایی، دلگرمی و تشویق ایشان است.

کاری بس شایسته که سامان بخش گستره فرهنگ نوشتاری ایران و جوانان اهل قلم است و چه بسا بسترساز آینده درخشان برای نسل نوی میهن.