لذت نوشتن (قسمت دوازدهم)
نوشته ما وقتی زیباست که به درستی نگارش شده و از آرایه‌های نگارشی و ویرایشی استفاده مناسب شود.
گویای خبر – در ادامه، مواردی که باعث می‌شود از نوشته خود لذت ببریم، به قرار زیر است:
«ها»ی نشانه جمع در همه موارد جدا نوشته می‌شود به جز «آنها» و «اینها». برای بی‌‌جان‌‌ها، نشانه جمع «ها» به کار می رود، مانند: میزها، دفترها، مدادها، اتاق‌ها
| نباید بنویسیم | باید بنویسیم |
| تعریفها | تعریفها |
| راهها | راهها |
| کتابها | کتابها |
| گروهها | گروهها |
«ان» جمع همواره به واژه پیش از خود می‌چسبد و جدا نوشته نمی‌‌شود. جان‌داران را با «ها» جمع می‌بندند، اما اولویت با «ان» است، مانند: درختان/درخت‌‌ها، دختران/دخترها، زنان/زن‌‌ها، پسران/پسرها، مردان/مردها
کاربرد پسوند «گی»
در اسم‌های جان‌داری که پایان‌شان، صدای «ه و ـه» است، در شکل جمع، «ـَگ» برمی‌گردد.
| نباید بنویسیم | باید بنویسیم |
| خبره‌گی | خبرگی |
| زنده‌گی | زندگی |
| مرده‌گی | مردگی |
| ویژه‌گی | ویژگی |
کاربرد پسوند «گان»
این پسوند در فارسی، دو صورت دارد؛ یکی آن که در کلماتی نظیر زندگان، مردگان، خبرگان در واقع، «گان» نیست، بلکه همان الف و نون جمع است که در کلمات منتهی به مصوت، به علت التقای مصوت‌ها، یک صامت (با صدای «گ») به خود می‌گیرد و به صورت گان در می‌آید. به عبارت دیگر، مرده به مردگان تبدیل می‌شود.
صورت دوم، در کلماتی نظیر گیوگان و کشوادگان، به معنای خانواده گیوها یا کشوادها می‌آید. این همان «گان» است که در دهگان، صدگان، ناوگان به کار می‌رود و معنایش گروه ده‌ها، گروه صدها و گروه ناوها است.
| نباید بنویسیم | باید بنویسیم |
| خبره‌گان | خبرگان |
| زنده‌‌گان | زندگان |
| شنونده‌گان | شنوندگان |
| مرده‌گان | مردگان |
واژه‌های فارسی با علامت جمع یا قواعد عربی، جمع بسته نمی‌شوند. بنابراین جمع بستن کلمات فارسی با «ات» یا «جات» که نشانه جمع کلمات عربی است، صحیح نیست.
| نباید بنویسیم | باید بنویسیم |
| آزمایشات | آزمایش‌ها |
| باغات | باغ‌ها |
| بلوکات | بلوک‌ها |
| پیشنهادات | پیشنهادها |
| ترشیجات | ترشی‌ها |
| دستورات | دستورها |
| دهات | ده‌ها |
| روزنامهجات | روزنامه‌ها |
| سبزیجات | سبزی‌ها |
| سفارشات | سفارش‌ها |
| شیرینیجات | شیرینی‌ها |
| فرمایشات | فرمایش‌ها |
| کارخانجات | کارخانه‌ها |
| گرایشات | گرایش‌ها |
| گزارشات | گزارش‌ها |
| میوهجات | میوه‌ها |
| نوشتهجات | نوشته‌ها |
کلمه‌های عربی با «ان» یا «ها» فارسی جمع بسته می‌شوند.
| نباید بنویسیم | باید بنویسیم |
| اثرات | اثرها |
| اطبا | طبیبان |
| انتقادات | انتقادها |
| خطرات | خطرها |
| روحانیون | روحانیان |
| علما | عالمان |
| فیوضات، فیوض | فیض‌ها |
| قبوضات، قبوض | قبض‌ها |
| مسؤولین | مسؤولان |
| معلولین | معلولان |
| مؤمنین | مؤمنان |
| نظرات | نظرها |
| نفرات | نفرها |
