قاعده در نوشتار باید به‌گونه‌‌اى تنظیم شود که پیروى از آن، کار نوشتن و خواندن را آسان‌‌تر سازد.

گویای خبر – در ادامه مطلب درست‌نویسی، بخش دیگری از مطالب برای مخاطبان محترم آورده شده است.

* جمع بستن اسامی جمع عربی (جمع مکسر)، با علامت جمع فارسی (یعنی جمع اندر جمع) درست نیست.

نباید بنویسیم باید بنویسیم
آثارها یا اثرات آثار، جمع اثر
احوال‌­ها یا احوالات احوال، جمع حال
اخبارها اخبار، جمع خبر
اربابان یا ارباب‌ها ارباب، جمع رَب
ارکان‌­ها ارکان، جمع رکن
اسباب‌ها اسباب، جمع سبب
اسلحه‌­ها اسلحه، جمع سلاح
اعمال‌­ها اعمال، جمع عمل
امورها یا امورات امور، جمع امر
اولادها اولاد، جمع ولد
جواهرها یا جواهرات جواهر، جمع جوهر یعنی گوهر
حقوق‌ها حقوق، جمع حق
حواس­‌ها حواس، جمع حس
حوریه‌­ها حور و حوریه، جمع حورا و احور
رسوم‌­ها یا رسومات رسوم، جمع رسم
رموزها یا رموزات رموز، جمع رمز
زوّارها زوّار، جمع زایر
طلبه‌­ها طلبه، جمع طالب
عمله‌­ها عمله، جمع عامل
عملیات‌­ها عملیات، جمع عمل
مراسم‌ها مراسم، جمع رسم
ملائکه‌­ها ملائکه، جمع مَلَک
منازل‌­ها منازل، جمع منزل
نذورات نذور، جمع نذر
وجوهات وجوه، جمع وجه

 

* کاربرد اغلب واژه‌ها با نشانه‌های جمع عربی در فارسی، نادرست است.

نباید بنویسیم باید بنویسیم
اهداف هدف‌­ها
مدعوین مدعوان، مهمانان
مسئولین مسؤولان
معلمین معلمان، آموزگاران

 

* جمع مکسر برای واژه‌­های غیرعربی، صحیح نیست.

نباید بنویسیم باید بنویسیم
اساتید استادان
اقشار قشرها
اکراد کردها
بنادر بندرها
دراویش درویشان
دفاتر دفترها
دکاکین دکان‌­ها
دهاقین دهقان‌ها و گاهی هم‌دهقانان
علما عالمان
فرامین فرمان‌ها
قلل قله‌ها
کتب کتاب‌ها
مدارس مدرسه‌ها
میادین میدان­‌ها
وزرا وزیران

 

* ضمایر شخصی را نباید برای غیرجاندار به کار برد.

نباید بنویسیم باید بنویسیم
هر کسی در زندگی هدفی دارد و برای رسیدن به او می‌کوشد. هر کسی در زندگی هدفی دارد و برای رسیدن به آن می‌کوشد.

 

* نوشتن واژه‌های فارسی به صورت عربی، صحیح نیست.

نباید بنویسیم باید بنویسیم
عرابه ارابه
عنتر(نوعی مگس و مجازاً به معنای شجاع) انتر (بوزینه)
طاس تاس (کاسه مسی)
طراز تراز(زینت و آرایش)

 

* همان‌گونه‌ که واژه­‌های ترکی و لاتینِ واردشده به زبان فارسی را با نشانه‌های جمع زبان خودشان، جمع نمی‌بندیم؛ واژه‌های زبان عربیِ واردشده به زبان فارسیِ معیار را نیز با نشانه‌های جمع عربی جمع نمی‌بندیم، مگر: اطلاعات، امکانات، حقوق، روحانیون، علوم، ملل که بار حقوقی و قانونی پیدا کرده ‌باشند. یا در مواردی که خواندن واژه با نشانه‏ جمع فارسی، سخن را بسیار دشوار کند.

نباید بنویسیم باید بنویسیم
اطلاع‌­ها اطلاعات
امکان‌ها امکانات
حق‌ها حقوق
روحانی‌ها روحانیون
علم‌ها علوم
ملت‌ها ملل

  • نویسنده : مریم زارع پستکی زاد کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی