قاعده در نوشتار باید بهگونهاى تنظیم شود که پیروى از آن، کار نوشتن و خواندن را آسانتر سازد.
گویای خبر – در ادامه مطلب درستنویسی، بخش دیگری از مطالب برای مخاطبان محترم آورده شده است.
* جمع بستن اسامی جمع عربی (جمع مکسر)، با علامت جمع فارسی (یعنی جمع اندر جمع) درست نیست.
نباید بنویسیم | باید بنویسیم |
آثارها یا اثرات | آثار، جمع اثر |
احوالها یا احوالات | احوال، جمع حال |
اخبارها | اخبار، جمع خبر |
اربابان یا اربابها | ارباب، جمع رَب |
ارکانها | ارکان، جمع رکن |
اسبابها | اسباب، جمع سبب |
اسلحهها | اسلحه، جمع سلاح |
اعمالها | اعمال، جمع عمل |
امورها یا امورات | امور، جمع امر |
اولادها | اولاد، جمع ولد |
جواهرها یا جواهرات | جواهر، جمع جوهر یعنی گوهر |
حقوقها | حقوق، جمع حق |
حواسها | حواس، جمع حس |
حوریهها | حور و حوریه، جمع حورا و احور |
رسومها یا رسومات | رسوم، جمع رسم |
رموزها یا رموزات | رموز، جمع رمز |
زوّارها | زوّار، جمع زایر |
طلبهها | طلبه، جمع طالب |
عملهها | عمله، جمع عامل |
عملیاتها | عملیات، جمع عمل |
مراسمها | مراسم، جمع رسم |
ملائکهها | ملائکه، جمع مَلَک |
منازلها | منازل، جمع منزل |
نذورات | نذور، جمع نذر |
وجوهات | وجوه، جمع وجه |
* کاربرد اغلب واژهها با نشانههای جمع عربی در فارسی، نادرست است.
نباید بنویسیم | باید بنویسیم |
اهداف | هدفها |
مدعوین | مدعوان، مهمانان |
مسئولین | مسؤولان |
معلمین | معلمان، آموزگاران |
* جمع مکسر برای واژههای غیرعربی، صحیح نیست.
نباید بنویسیم | باید بنویسیم |
اساتید | استادان |
اقشار | قشرها |
اکراد | کردها |
بنادر | بندرها |
دراویش | درویشان |
دفاتر | دفترها |
دکاکین | دکانها |
دهاقین | دهقانها و گاهی همدهقانان |
علما | عالمان |
فرامین | فرمانها |
قلل | قلهها |
کتب | کتابها |
مدارس | مدرسهها |
میادین | میدانها |
وزرا | وزیران |
* ضمایر شخصی را نباید برای غیرجاندار به کار برد.
نباید بنویسیم | باید بنویسیم |
هر کسی در زندگی هدفی دارد و برای رسیدن به او میکوشد. | هر کسی در زندگی هدفی دارد و برای رسیدن به آن میکوشد. |
* نوشتن واژههای فارسی به صورت عربی، صحیح نیست.
نباید بنویسیم | باید بنویسیم |
عرابه | ارابه |
عنتر(نوعی مگس و مجازاً به معنای شجاع) | انتر (بوزینه) |
طاس | تاس (کاسه مسی) |
طراز | تراز(زینت و آرایش) |
* همانگونه که واژههای ترکی و لاتینِ واردشده به زبان فارسی را با نشانههای جمع زبان خودشان، جمع نمیبندیم؛ واژههای زبان عربیِ واردشده به زبان فارسیِ معیار را نیز با نشانههای جمع عربی جمع نمیبندیم، مگر: اطلاعات، امکانات، حقوق، روحانیون، علوم، ملل که بار حقوقی و قانونی پیدا کرده باشند. یا در مواردی که خواندن واژه با نشانه جمع فارسی، سخن را بسیار دشوار کند.
نباید بنویسیم | باید بنویسیم |
اطلاعها | اطلاعات |
امکانها | امکانات |
حقها | حقوق |
روحانیها | روحانیون |
علمها | علوم |
ملتها | ملل |
- نویسنده : مریم زارع پستکی زاد کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی
Monday, 6 May , 2024