گویای خبر – ابوعلی حسین بن عبدالله بن حسن بن علی بن سینا، مشهور به ابوعلی سینا، ابن سینا، پورسینا و شیخ الرییس؛ پزشک، دانشمند، فیلسوف، منجم، نویسنده و ریاضیدان بزرگ جهان در یکم شهریور سال ۳۵۹ هجری شمسی، مصادف با سوم صفر سال ۳۷۰ هجری قمری و در قرن چهارم هجری، در روستایی به نام خرمیثن در حوالی بخارا که مرکز حکومت سامانیان بود به دنیا آمد. پدر او «عبدالله» از اهالی بلخ و مادرش «ستاره» اهل روستایی در افشنه بود.
ابن سینا از همان آغاز کودکی، استعداد و هوش عجیبی در آموختن علوم مختلف داشت. پدرش از کودکی برای تعلیم و تربیت او تلاش بسیاری ‌کرد. او علم فقه را نزد استاد اسماعیل زاهد آموخت. پس از آن پدرش او را برای فراگیری علم منطق و هندسه نزد استاد ابوعبدالله ناتلی فرستاد. او در ده سالگی قرآن را حفظ کرده بود و ادبیات، هندسه و ریاضیات، صرف و نحو عربی را نیز می دانست. کتاب‌های اصول اقلیدس، مقدمه‌ پورفیری و المجسطی نوشته بطلمیوس، از آثاری هستند که ابن سینا در کودکی و زیر نظر استادان مختلف مطالعه کرد.
وی در جوانی موفق شد بیماری امیر سامانی را درمان کند که به عنوان پاداش به او اجازه داده شد از کتابخانه مخصوص شاهزادگان سامانی استفاده کند و این امر باعث شد او بتواند بیشتر از قبل بر علم خود بیفزاید. ابن سینا با مطالعه و هوش زیادی که داشت، توانست در ۱۸ سالگی بر بسیاری از علوم زمان خود تسلط کامل پیدا کند و پیشرفت های بعدی خود را مدیون استدلال های شخصی خودش بود. او در جوانی، از جمله دانشمندان و پزشکان خاص دربار امیر نوح سامانی در بخارا بود. سپس با زوال سامانیان و نزدیک شدن خطر سپاه سلطان محمود غزنوی، از بخارا به گرگانج خوارزم رفت و از آنجا به جرجان برای دیدار دوست خود کاووس بن وشمگیر دیلمی رفت. ابن سینا در راه این سفر، به سوی خراسان رفت. پس از مدتی او از جرجان به ری سفر کرد و مدتی در دستگاه حکومتی آل بویه به حاکم آن زمان، مجدالدوله رستم خدمت کرد. سپس به قزوین رفت و پس از آن، در همدان وزیر شمس‌الدوله دیلمی بود. پس از مرگ امیر، وی را زندانی کردند تا این که از آنجا گریخت و نزد علاء الدوله، حاکم اصفهان از آل کاکویه رفت و و حدود ۱۵ سال از عمر خود را در خدمت علاءالدوله گذراند و در بیشتر سفرها با او همراه بود. تا این که اصفهان مورد حمله مسعود غزنوی قرار گرفت. در این حمله برخی از آثار مهم این دانشمند بزرگ از بین رفت. این اتفاق ضربه بزرگی به او وارد کرد. پس از این اتفاق، ابوعلی سینا که درگیر بیماری قولنج نیز شده بود، تصمیم گرفت به همدان برود و آنجا زندگی کند. تا این که در سفر به همدان در ۵۷ سالگی از دنیا رفت و در شهر همدان به خاک سپرده شد. آرامگاه او نیز در میدان بوعلی سینا در مرکز شهر همدان واقع شده ‌است.
به دلیل تسلط ابوعلی سینا بر علوم مختلف مانند پزشکی، ریاضیات، نجوم، روان شناسی، جغرافیا، زمین‌شناسی، فیزیک‌، شیمی، شعر و ادبیات، منطق و موسیقی، او را «همه چیزدان» می نامیدند. آثار ابن سینا را حدود ۴۵۰ عنوان ذکر کرده‌اند که ۱۳۱ اثر اصیل و ۱۱۱ اثر منسوب به او ذکر شده است. از معروف‌ترین آنها می توان به کتاب «شفا» و «القانون فی الطب» اشاره کرد. با توجه با این که زبان عربی در آن زمان رایج بود، همگی آنها به ‌جز «دانشنامه علایی» به عربی نوشته شده است.
تاثیر اندیشه و آثار بوعلی سینا نه تنها در ایران که در سطح جهانی انکارناپذیر است و به گواه جمع زیادی از مورخان و دانشمندان، بسیاری از پیشرفت‌ ها در شاخه ‌های مختلف دانش، بر پایه نظرات و آرای این حکیم برجسته ایرانی صورت گرفته است.
ابن سینا در دوران زندگی خود، علاوه بر آموختن علوم مختلف و تألیف آثار مهم و ارزشمند، شاگردان زیادی را نیز تربیت کرد که هر کدام دانشمندان و نام آوران بزرگی در دوران خود شدند. از جمله ابوعبید جوزجانی، ابوالحسن بهمنیار، ابومنصور طاهر اصفهانی و ابوعبدالله محمد بن احمد المعصومی.
زادروز ابوعلی سینا در ایران به نام «روز پزشک» نام‌گذاری شده ‌است و هر سال در زادروز پدر علم پزشکی و امیر پزشکان، به پاس خدمات و تألیفات وی به علوم پزشکی و فعالیت های گسترده او در این رشته، از پزشکان تجلیل می شود.

  • نویسنده : مریم زارع پستکی زاد