رشد نقدینگی در دولت سیزدهم ۱۶ واحد درصد کاهش یافت

مدیرکل اقتصادی بانک مرکزی از کاهش ۱۶ واحد درصدی رشد نقدینگی در دولت سیزدهم نسبت به زمان شروع به کار دولت خبرداد و گفت: رشد نقدینگی در شهریور ۱۴۰۰ همزمان با آغاز به کار دولت  سیزدهم معادل ۴۲.۶ درصد بود که در مردادماه  امسال به ۲۶.۹ درصد رسید همچنین رشد پایه پولی در مردادماه به حدود ۴۱ درصد کاهش یافت.

به گزارش گویای خبر به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی، مهدی جعفر مهدی‌زاده  با بیان این که ‌در سال جاری هدف‌گذاری رشد نقدینگی ۲۵ درصد لحاظ شده است گفت:‌ در ۱۲ ماهه منتهی به مرداد امسال رشد نقدینگی معادل ۲۶.۹ درصد بود این در حالی است که ‌میزان نرخ رشد نقدینگی در مدت مشابه سال گذشته ۳۸ درصد ثبت شد و به این ترتیب شاهد کاهش ۱۱ واحد درصدی نرخ رشد نقدینگی در این مدت هستیم.

وی با بیان این که آثار کاهش نرخ رشد نقدینگی در  کاهش تورم را در سال جاری و سال آینده مشاهده خواهد شد تاکید کرد:‌ همواره آثار کاهش نرخ رشد نقدینگی بر تورم با تاخیردر اقتصاد نمودار می‌شود.

مدیرکل اقتصادی بانک مرکزی خاطرنشان کرد:‌ بحث رشد نقدینگی در سال ۱۴۰۱ و سال جاری با رویکرد بانک مرکزی در کنترل رشد ترازنامه بانک‌ها دنبال شده است و شرایط به شکل معناداری تغییر کرده است به گونه‌ای که نرخ رشد نقدینگی با ۹ واحد درصد نسبت به سال ۱۴۰۰ به ۳۱.۱ درصد رسید و با توجه به هدف‌گذاری ۳۰ درصدی برای نرخ رشد نقدینگی در سال گذشته بخش مهمی از این هدف‌گذاری محقق و توفیق نسبی حاصل شده است.

وی افزود: در سال جاری رشد نقدینگی معادل  ۲۵ درصد هدف‌گذاری شده است و تا مردادماه سال جاری نرخ رشد نقدینگی نسبت به مدت مشابه درسال  ۱۴۰۱ به  ۲۶.۹ درصد رسیده است که این نرخ  رشد در مدت مشابه سال گذشته تقریبا ۳۸ درصد بود که این امر بیانگر کاهش ۱۱ واحد درصدی را در رشد نقدینگی در این مدت است.

مهدی زاده با اشاره به مجموعه اقدامات بانک مرکزی برای کنترل نقدینگی گفت: بانک مرکزی از سال ۱۳۹۹ رویکرد جدیدی را در قبال کنترل نقدینگی تحت عنوان کنترل رشد ترازنامه بانک‌ها اتخاذ کرد و در این سال بخش عمده اقدامات در زمینه شناسایی و برطرف کردن اشکالات متمرکز بود در سال ۱۴۰۰ نیز تمرکز اصلی بر سمت دارایی ترازنامه بانک‌ها قرار گرفت  ولی در سال ۱۴۰۱ نظارت بر سمت بدهی ترازنامه بانک‌ها نیز آغاز شد.

وی با بیان این که ‌شفاف‌سازی اجرای این سیاست از دیگر رویکردهای بانک مرکزی در زمینه کنترل نرخ رشد نقدینگی بود گفت:‌ در سال‌های گذشته رشد ترازنامه بانک‌ها بر اساس میزان درصد رشد هدف‌گذاری و تمامی بانک‌ها یکسان دیده می‌شد به طوری که میزان رشد ترازنامه برای بانک‌های تجاری ۲ درصد و برای بانک‌های تخصصی ۲.۵ درصد تعیین می‌شد، اما این رویکرد از سال ۱۴۰۱ تغییر کرد و مقدار رشد ترازنامه بانک‌ها معیار نظارتی تعیین شد و هر بانک بر حسب شرایط شاخص‌های نظارتی طبقه‌بندی و نسبت‌های رشد سقف ترازنامه بر حسب شرایطی که هر بانک داشت ابلاغ گردید.

مهدی زاده خاطرنشان کرد: شاخص‌های نظارتی نسبت کفایت سرمایه، میزان اضافه برداشت و میزان تبعیت بانک‌ها از مقررات بانک مرکزی و به طور کلی ترکیبی از شاخص‌های نظارتی برای تعیین سقف رشد ترازنامه بانک‌ها تعیین شده است که در این میان نسبت کفایت سرمایه بانک‌ها به عنوان یک متر و معیار تعیین‌کننده برای رتبه‌بندی بانک‌ها در نظر گرفته شد.

مدیرکل اقتصادی بانک مرکزی در ادامه با اشاره به برخی مباحث مطرح شده در رسانه‌ها طی روزهای اخیر در زمینه عدم تطبیق کاهش نرخ رشد نقدینگی با رشد پایه پولی گفت: کسانی که وارد تحلیل مباحث پایه پولی می‌شوند و حتی کسانی که متخصص هستند و با این متغیرها اشنا هستند باید دقت کنند در متغیرهای پایه پولی و اجزای ان مسائلی  وجود دارد که تحلیل آن‌ها باید با اتکای به اطلاعات جانبی انجام شود تا تحلیل‌های دقیق‌تری ارائه شود.

وی افزود : رشد پایه پولی در  پایان فروردین ۱۴۰۲ نسبت به پایان فروردین ۱۴۰۱ معادل ۴۵ درصد اعلام شد که با  رشد نقدینگی فاصله معنا داری داشت و همین مسئله  موجب شد که در فضای رسانه‌ای مطالب نادرستی در رابطه با پایه پولی و این که چرا با وجود کاهش نرخ رشد نقدینگی پایه پولی کاهش پیدا نکرده است؛ مطرح شود و این‌گونه عنوان شد که این مسئله پتانسیلی برای افزایش نرخ رشد نقدینگی است.

مهدی زاده با بیان این که بر اساس آمارهای مقدماتی پایه پولی در ابتدای فروردین ماه ۴۵ درصد بود و این رقم در مردادماه به ۴۱ درصد کاهش یافت، افزود: در رابطه با وضعیت فروردین امسال باید این نکته را مد نظر داشت که این ماه در ادامه تحولات سال ۱۴۰۱ بوده است.

وی افزود:‌ در سال گذشته علاوه بر مواردی که برای کنترل ترازنامه پیش‌تر بدان اشاره شد موارد دیگری نیز تغییر کرد و یکی از این تغییرات تغییر نسبت سپرده قانونی بانک‌ها بود، این نسبت که قبلا در دامنه ۱۰ تا ۱۳ درصد تعیین می‌شد سقف ان براساس مصوبه شورای پول و اعتبار تا ۱۵ درصد افزایش یافت.

مدیرکل اقتصادی بانک مرکزی خاطرنشان کرد:‌ این سیاست برای تکمیل سیاست‌های کنترل رشد نقدینگی اتخاذ شد و بر اساس ان این امکان فرآهم شد تا نسبت سپرده قانونی بانک‌هایی که از سقف‌های تعیین شده تخطی داشتند تا ۱۵ درصد افزایش یابد؛ ضمن این که سپرده قانونی بانک‌ها نیز در  سال ۱۴۰۱ در تکمیل سیاست‌های بانک مرکزی در زمینه رشد نقدینگی مجددا نیم درصد افزایش یافت و به این ترتیب مجموعه این عوامل باعث شد که نسبت سپرده قانونی موثر بانک‌ها تقریبا یک واحد درصد یابد یعنی از ۱۰.۴ درصد در پایان سال ۱۴۰۰ به  ۱۱.۴ درصد در پایان سال ۱۴۰۱ افزایش یافت.

وی گفت : بنابراین عملا اتفاقی که در سال ۱۴۰۱ افتاد و در سال ۱۴۰۲ هم ادامه یافت متاثر از افزایش نسبت سپرده قانونی بانک‌ها بود به عبارتی اگر پایه پولی بررسی شود مشاهده می‌شود که در سمت مصارف پایه پولی که  متشکل است از اسکناس مسکوک در جریان و سپرده بانک‌ها نزد بانک مرکزی است و عمدتا به سپرده‌های قانونی بانک‌ها نزد بانک مرکزی مربوط می‌شود، با اعمال این سیاست و افزایش نسبت سپرده قانونی بانک‌ها، پایه پولی متاثر شد و این امر به معنی تزریق پول برون زا به اقتصاد نمی‌باشد.

مهدی زاده خاطرنشان کرد: این برخلاف رویه دهه‌های گذشته است که پایه پولی از محل رشد برون زای خود افزایش پیدا می‌کرد و تغییرات پایه پولی در سال ۱۴۰۱ عمدتا متاثر از افزایش سپرده قانونی بانک‌ها بود و عملا پول جدیدی به اقتصاد تزریق نشده است؛ به طوری که از ۴۲.۷ درصد رشد پایه پولی بالای ۳۵ درصد ان به افزایش سپرده قانونی مربوط بوده بود و مابقی ناشی از میل به نقدینه خواهی مردم بوده است.