فرهنگ سازی برای اصلاح الگوی مصرف، امروزه به یکی از مباحث مهم در دنیا مطرح شده است.

به گزارش گویای خبر، کارشناسان، موضوع اصلاح الگوی مصرف را از جهات مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و… مورد بررسی قرار داده اند، که هر یک از آنها در جای خود قابل تامل و تجزیه و تحلیل است. هرچند دغدغه درست مصرف کردن با توجه به محدود بودن منابع در کشورمان، از سال های گذشته مطرح بوده است.

یکی از اهداف و ضرورت های اصلاح الگوی مصرف، جلوگیری از هدر رفتن و اتلاف منابع مهم کشور به ویژه در حوزه منابع تجدید ناپذیر و اصلاح فرهنگ مصرف بی رویه به مثابه پدیده نکوهیده، غیر فرهنگی و ضد توسعه در عرصه های مختلف می باشد.

راه های بسیاری برای اصلاح الگوی مصرف در جامعه وجود دارد؛ یکی از بهترین راه ها فراهم نمودن زمینه های فرهنگی است. یعنی می بایست درست مصرف کردن در جامعه به صورت فرهنگ عمومی درآید. در واقع اولین قدم در اصلاح الگوی مصرف، اصلاح فرهنگ مصرف و تغییر ذائقه مصرفی جامعه می باشد.

اصولا تغییرات در حوزه فرهنگ مشمول زمان می باشد. بنابر این برای جا افتادن این موضوع، باید از هم اکنون نسبت به توسعه، ترویج و نهادینه کردن فرهنگ مصرف و آموزش جامعه بخصوص در میان کودکان و نوجوانان اقدام نمود. در هر حال، آحاد جامعه باید با فرهنگ سازی صحیح به درک ملموس این مطلب برسند که صرفه جویی به معنای درست مصرف کردن، بجا مصرف کردن، ضایع نکردن مال، مصرف را کارآمد و ثمربخش کردن است.

با توجه به اهمیت اصلاح الگوی مصرف در کشور، این آموزه ها باید از دوران کودکی در مهدهای کودک و کتاب های درسی برای دانش آموزان نهادینه شود. زیرا کودکان بسیار تاثیر پذیرتر از سایر اقشار جامعه هستند و باید برای این قشر برنامه های پایه ای خاصی در نظر گرفته شود و با اجرای آن بتوان به تحقق اهداف مورد نظر رسید. در کنار آموزش و پرورش، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان که هدف اصلی آن، تربیت صحیح کودکان همراه با فضائل اخلاقی، نشاط و خلاقیت است، فضای مناسبی برای نهادینه کردن فرهنگ درست الگوی مصرف به عنوان یک فضیلت اخلاقی از طریق وسایل آموزشی گوناگون در میان کودکان است.

در این خصوص نیز می توان از راهکارها و برنامه های کشورهای موفق در زمینه درست مصرف کردن، کمک گرفت و با مدلی که مغایر با فرهنگ جامعه ما نباشد، آنها را اجرا و پیاده نمود. به عنوان نمونه کشور ایتالیا در سال جاری یک نمایشگاه از نحوه درست مصرف کردن وسایل روزمره زندگی با هدف نهادینه کردن فرهنگ مصرف در میان کودکان برگزار نمود تا آنان به صورت عملی با این مقوله آشنا شوند.

در این بین نقش خانواده ها در هدایت کودکان در درست مصرف کردن بسیار موثر است و رفتارهای صحیح والدین بهترین راهنمای کودکان در این زمینه است. زیرا کودکان رفتارهای والدین را تقلید و آن را اجرا می کنند. نقش رسانه های همگانی نیز بخصوص رادیو و تلویزیون و مطبوعات در توسعه و ترویج و نهادینه کردن فرهنگ درست مصرف کردن، انکار ناپذیر است. امروزه ما در عصر اطلاعات و ارتباطات به سر می بریم و تمامی افراد جامعه به نوعی به رسانه های همگانی و اینترنت دسترسی دارند. بنابر این می توان از رسانه ها به بهترین نحو ممکن استفاده کرد و افراد جامعه بخصوص کودکان را با نحوه درست مصرف کردن آشنا نمود. یکی از وظایف رسانه ها در این حوزه، برنامه ریزی بلند مدت ترویج الگوی صحیح مصرف برای قشرکودکان و نوجوانان است، زیرا شکل گیری شخصیت در این سنین بهتر صورت می گیرد. همچنین دستگاه های فرهنگی و متولی در این خصوص می توانند با تولید برنامه های آموزشی و انعکاس از طریق رسانه ها اقدام کنند.

در نتیجه می بایست با اشاعه فرهنگ درست مصرف کردن در جامعه، نسبت به مصرف صحیح منابعی که محدود هم هستند اقدام کرد تا آیندگان نیز بتوانند از این منابع به خوبی بهره مند شوند.

  • نویسنده : هوشنگ سلیمانی میگونی