لذت نوشتن (قسمت دهم)
به کارگیری روشهای درستنویسی و درستگویی واژهها، کمک میکند تا زبان را از آسیبهای روزمره و لغزشهای معنایی دور نگه داریم و با عملیسازی این مهم، به پویایی آن بپردازیم.
گویای خبر – در ادامه، مواردی که باعث میشود از نوشته خود لذت ببریم، به قرار زیر است:
«هم» همواره جدا از کلمه پس از خود نوشته میشود، از جمله بر سر کلماتی که با «الف» یا «م» آغاز میشود، مانند هم اسم، هم اتاق، هم مرز، هممسلک؛ در صورتی که قبل از حرف «آ» همزه در تلفظ ظاهر شود، مانند هم آرزو، هم آرمان؛ مگر در موارد زیر:
کلمه بسیطگونه | جزء دوم تکهجایی (قید یا صفت بسازد) |
جزء دوم با مصوت «آ» |
همان | همدرس | هماورد |
همین | همراه | هماهنگ |
همدیگر | همسر | همایش |
همسایه | همسنگ | |
همچنان | همکار | |
همچنین | ||
همشهری | ||
همشیره |
«همین» و «همان» همواره جدا از کلمه پس از خود نوشته میشوند.
نباید بنویسیم | باید بنویسیم |
همانجا | همانجا |
همانخانه | همانخانه |
همینجا | همینجا |
همینکار | همینکار |
«هیچ» همواره از کلمه بعد از خود، جدا نوشته میشود.
نباید بنویسیم | باید بنویسیم |
به هیچوجه | به هیچوجه |
هیچکدام | هیچ کدام |
هیچکس | هیچ کس |
هیچگاه | هیچگاه |
هیچوقت | هیچ وقت |
هیچیک | هیچیک |
«چه» پرسشی و ربطی به جز در چند کلمه زیر، در بقیه موارد جدا نوشته میشود.
نباید بنویسیم | باید بنویسیم |
آن چه | آنچه |
چنان چه | چنانچه |
چه را | چرا |
چه سان | چسان |
چه طور | چطور |
چه قدر | چقدر |
چه گونه | چگونه |
چه هست | چیست |
خودداری از به کار بردن واژههای «حشو»
نباید بنویسیم | باید بنویسیم |
حُسن خوبی | خوبی |
سنگ حجرالاسود | حجرالاسود |
کوتاهنویسی عبارتهای بلند، به نوشته ما، زیبایی میبخشد.
نباید بنویسیم | باید بنویسیم |
اشخاص سالمند | سالمندان |
افراد سودجو | سودجویان |
چیزی در حدود | در حدود، نزدیک به |
در بعضی مواقع | گاهی |
عدم قدرت | ناتوانی |
فرد کارمند | کارمند |
کشته شدگان | کشتگان |
نظر به این که | چون، به سببِ |