گویای خبر – در ادامه مطالب لذت نوشتن و درست‌نویسی، اجزای «واژه‌­های مرکب» و واژه‌هایی که هر جزء آن دارای معنای مستقلی باشند، در موارد زیر، جدا، اما با فاصله بسته یا نیم‌فاصله نوشته می‌‌شود:

۱- ترکیب‌های وصفی یا اضافی (موصوف و صفت یا مضاف و مضاف‌الیه)

۲- حرف پایانی جزء اول با حرف آغازی جزء دوم، همانند باشد:

۳- عبارت‌های عربی که شامل چند جزء باشد:

۴- کلمه‌هایی که با پیوسته‌نویسی، طولانی و نازیبا شوند:

«عدد»، یک واحد مستقل است و از معدود خود، جدا نوشته می‌شود و در متن باید به صورت حروف نوشته شود. قرن‌­ها، سده‌­ها و دهه‌‌ها به صورت عدد ترتیبی و با حروف نوشته می‌شوند، مانند: قرن پانزدهم هجری، قرن بیستم میلادی، یازدهمین قرن.

هرگاه واژه «یک» با واژه پس از خود، قید یا صفت بسازد، جدا نوشته می‌­شود. واژه­‌هایی مانند: «یکتا» که به معنای واحد است و صورت کامل ترکیبی پیدا کرده، از این قاعده مستثناست.

در زبان فارسی، اسمی که به همراه صفت شمارشی (عدد) یا صفت مبهم به کار می‌­رود، چون خود به خود بر بیش از یکی دلالت دارد، دیگر نشانه جمع نمی­‌گیرد.

کاربرد واژه «یک» در جمله «زکریای رازی، یک دانشمند بود» به این دلیل نادرست است که چندین زکریای رازی مشهور وجود ندارد که بگوییم از شمار آنان، تنها یک زکریای رازی دانشمند بود؛ بنابراین بهتر است گفته شود: «زکریای رازی، دانشمند بود».

«ای» (حرف ندا) همیشه جدا از منادا نوشته می‌­شود.

«این» و «آن» از واژه‌­های پیش و پس از خود، جدا نوشته می‌­شوند. به جز: آنچه، آنکه، اینکه، آنها، اینها، آنجا، اینجا، اینجانب

«که» به استثنای «آنکه، اینکه، بلکه» جدا از کلمه پیش از خود نوشته می­‌شود.

«را» نشانه مفعول صریح، واژه مستقلی است و از واژه پیش از خود (مفعول)، جدا نوشته می‌­شود؛ به جز در واژه‌­هایی مانند: «مرا» و «چرا».

حرف «را» در زبان فارسی که نشانه مفعول است، باید بدون فاصله، بعد از مفعول و وابسته­‌های آن آورده شود.

«امّا» حرف ربط است و مانند همه حروف ربط در آغاز جمله می‌­آید. بنابراین آوردن آن در میان جمله، در زبان فارسی مناسب نیست.

واژه‌­هایی با هجای میانی «و»، همواره با دو «واو»، یکی به گونه صامت و دیگری به گونه مصوت بلند نوشته می‌­شود.

• نویسنده : مریم زارع پستکی زاد کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی